دکتر حمید وحیدی

بیماری لیکن پلان یکی ازبیماریهای شایع پوست است که درآن ضایعات التهابی،خارش داردرپوست رخ داده ومی تواندمخاط وفولیکول مووناخن رانیزگاهی درگیرسازد،علت این بیماری به درستی شناخته نشده است.امااحتمال آن وجودداردکه این بیماری نیزیک بیماری باواسطه فعالیت سیستم ایمنی باشد.این بیماری درتمام جهان ودرهمه نژادهارخ می دهد. درحدود1تا2درصدمواقع این بیماری می تواندبه شکل فامیلی نیزبروزکند.بیماری لیکن پلان درسنین میانسالی شایعتربوده اماحتی کودکان رانیزمی توانددرگیرسازد(4٪موارد).ضایعات اولیه بیماری به شکل برجستگیهای پوستی به رنگ بنفش باسطح صاف می باشدکه معمولاًاندازه آنهانیزکوچک است.رنگ ضایعات ابتداقرمزبوده اماضایعات پیشرفته تربنفش هستند.ضایعات طول کشیده تروضایعات درحال بهبودی اغلب قهوه ای پررنگ نیزمی توانندباشند.سطح ضایعات براق،خشک همراه پوسته های چسبیده به ضایعه است.

همینطورممکن است درسطح ضایعات خطوطی سفیدیاخاکستری دیده شودکه این خطوط راویکهام استریامی نامند.اندازه ضایعات لیکن پلان معمولاًحدودنیم تایک سانتی متراست.محل این ضایعات بیشتردرساعد،ساق پا،پشت دستها وناحیه تناسلی آقایان می تواندباشد. خارش دربیماری لیکن پلان معمولاًشدیداست وبیشتربیماران جهت خاراندن ضایعات این بیماری آنهارامی مالندوکمترممکن است که ضایعات رازخمی کنندوبنابراین ضایعات لیکن پلان معمولاًسالم می مانندواین ازلحاظ تشخیصی می تواندبه پزشک کمک نمایدکه بهترآنهاراتشخیص دهد. سیراین بیماری خیلی می تواندمتفاوت باشد.واین تفاوت بیشتربه محل درگیری بیماری وهمینطورنوع کلینیکی آن بستگی دارد.66٪بیماران دچارضایعات پوستی کمترازیکسال دچاربیماری هستندواکثربیماران درسال دوم ابتلابه بیماری خودبخودبهبودمی یابند.ضایعات مخاطی بیماری مزمن تربوده ودربیماران بهبودیافته نیزاحتمال عودبیماری وجوددارد.ضایعات مخاطی بیماری به اشکال مختلف می تواندبروزکندولی اشکال شایع آن بصورت خطوط سفیدشبکه ای درمخاط طرفی دهان وهمینطورزخمهای دهانی می باشد.

ضایعات شبکه ای هیچگونه ناراحتی برای بیمارایجادنمی کنداماکشف انهادرمعاینه می تواندبه تشخیص بیماری کمک کند. ضایعات دهانی زخمی شونده می تواندبسیارطول کشنده ومزمن بوده وباناراحتی بسیاری برای بیمارهمراه باشد.گاهی ضایعات دهانی بدون ضایعات پوستی نیزرخ می دهد.75٪بیماران دچارلیکن پلان دهانی زن هستند.تغییرات ناخنی درحدود10٪مواردلیکن پلان رخ می دهدواین تغییرات درکودکان شایعتراست.شایعترین تغییرات ناخنی بیماری افزایش خطوط ناخنی وشکاف برداشتن صفحه ناخنی می باشد.گرفتاری موهادربیماری لیکن پلان بیشتربصورت ریزش موی همراه باایجادپوست نازک شده می باشدکه به این نوع ریزش مو،بدون درنظرگرفتن علت آن ،ریزش موی سیکاتریسیل می گویند.این نوع ریزش مومعمولاًبرگشت پذیرنیست وبایددرصورت وجودضایعات پوستی همراه باریزش مودرسراقدام به درمان های قویتری نمودتاازصدمه به موهاجلوگیری شود.لیکن پلانوپیلاریس نامی است که به بیماری لیکن پلانی داده شده که باعث گرفتاری موهامی شود.این حالت بیشتردرخانمهادیده شده که حدود20٪انهادارای ضایعات شبکه ای دردهان بوده وحدود30٪انهادارای ضایعات پوستی لیکن پلان هستند.